2
دانش آموخته کارشناسی ارشد باستانشناسی دانشگاه شهرکرد
3
گروه باستانشناسی دانشگاه شهرکرد، ایران شهرکرد
چکیده
باستان‌مردم‌شناسی مطالعه و بررسی شیوه زندگی امروزی است تا درک فرایند‌‌هایی را برای باستان‌شناسان مقدور کند رویکرد میان‌رشته‌ای اتنوآرکیالوژی یا باستان‌مردم‌شناسی می‌تواند اطلاعات بسیار روشنی را از باستانشناسی به دست دهد. یکی از اقوامی که از لحاظ الگوی معماری، معیشت و استقرار شباهت زیادی با نمونه داده‌های باستانشناسی در ادوار پیش از تاریخ و آغاز تاریخی دارند و مطالعات میان‌رشته‌ای در ارتباط با آنها انجام گرفته است، قوم بختیاری است. پژوهش پیش‌رو سعی دارد تا با استفاده از رویکرد باستان‌مردم‌شناسی به معرفی معماری مافه‌گَه بختیاری یکی از جنبه‌های رفتاری این قوم بپردازد. هدف اصلی این پژوهش معرفی، ثبت و مستندنگاری کامل مافه‌گَه به صورت دقیق و مقایسه ویژگی‌های ساختاری و فرهنگی آن با شواهد باستانی است. پس از بررسی ویژگی‌های این اثر با بررسی شواهد باستانی از قبیل نقوش سفالی، آثار مهرها و اثر مهرهای موجود در منطقه گسترش قوم بختیاری به مقایسه جنبه‌های مشترک این رفتار پرداخته می‌شود. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی مبتنی‌بر مطالعات اسنادی و شناسایی منابع و متون است. در بخش مطالعات میدانی یا پیمایش سطحی در مناطق بختیاری‌نشین نیز از روش‌های مرسوم در انسان‌شناسی شامل مصاحبه با مردم، بازدید و مشاهده زندگی روزمرۀ مناطق عشایری و همچنین شرکت در مراسم مربوط به خاکسپاری و عزاداری قوم بختیاری به‌منظور توجه به جزئیات و مشاهدۀ شیوۀ اجرای آداب و رسوم آنها استفاده شده است. نتایج بیانگر آن است که نصب شاخ بر مافه‌گه های بختیاری را در شواهد و آثار بجا مانده از فرهنگ و تمدن ایلام باستان، خصوصاً معماری معابد آنان عیناً قابل مشاهده است.
)