درخت در فرهنگ عامه اقوام ایرانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی، گروه هنر، دانشگاه فنی و حرفه ای ، تهران، ایران.

چکیده

چکیده

اعتقاد به رازوارگی و تقدس درخت نزد پیشینیان و نیز پیوند دیرین و ناگسستنی آن با اسطوره‌های ایرانی تأثیر شگرفی در فرهنگ عامیانه مردم داشته و به صورت گسترده در اعتقادات و باورها، آداب و رسوم، آیین‌ ها و ادبیات شفاهی متجلی شده‌است. هدف پژوهش حاضر، چگونگی بازنمایی درخت در فرهنگ عامه اقوام ایرانی بوده که به روش توصیفی- تحلیلی و از طریق مطالعات اسنادی و کتابخانه‌ای صورت‌ گرفته ‌است. یافته‌ها نشان می‌‌دهد، باورها و آیین‌های پیرامون درخت در فرهنگ عامیانه اقوام ایرانی عبارتند از: باور به کمک در بهبود و ازدیاد محصول، باروری زنان نازا، تسهیل در زایمان، دفع چشم زخم و خواص درمانی، تهدید نمایشی درخت و گرفتن تضمین ثمردهی ازآن، آیین باران‌ خواهی و قطع باران، نخل‌گردانی، پَل برون، چاله‌گرم‌کنان و قربانی نخل. به نظر می‌رسد، ویژگی‌های ذاتی درخت و ارتباط آن با مفاهیمی چون آفرینش، تجدید حیات، باروری و رستاخیز نقش مؤثری در حضور فراگیر آن در فرهنگ عامه داشته، به‌طوری که در بسیاری از باورهای مردمی، درخت در جنبه‌های مختلفی از زندگی آنان از تولد تا مرگ ظهور و بروز یافته است.

کلیدواژه‌ها