مروری بر جایگاه و نقش میشکال در حفظ آئین‌های بختیاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد پژوهش هنر

2 استادیار گروه هنر و عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

ایل بختیاری در هر مرحله از زندگی‌شان دارای آئین‌ها و مراسم مختلفی هستند که موسیقی جزئی جدایی ناپذیر، از این مراحل می‌باشد. اشعار و آلات موسیقی استفاده‌شده در مراسم‌های گوناگون ایل بختیاری در عین سادگی دارای قدرت نفوذ زیادی است که توسط میشکال ها نواخته و اجرا می‌گردد. میشکال یا تُشمال( نوازندگان محلی سُرنا و کَرنا)، طایفه‌ای کوچک و مهاجر هستند که از دیرباز به همراه ایل بختیاری زندگی می‌کردند. میشکال ها با آواها و ترانه‌هایی که در این آیین‌ها با ساز اجرا می‌کنند، کمک شایان توجهی به حفظ و زنده نگه‌داشتن مراسم های ایل داشته و دارند. باوجود چنین اهمیتی به کارکرد و تأثیر این نوازندگان در فرهنگ اصیل قوم بختیاری در منابع مکتوب و شفاهی اشاره‌ای درخور نشده است، لذا این پژوهش کیفی در قالب توصیفی-تحلیلی با هدف تبیین تأثیرات و جایگاه این نوازندگان در برپایی و حفظ برخی از مهم‌ترین آیین‌های بختیاری، به این موضوع بومی پرداخته است. به دنبال مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی اعم از مصاحبه با برخی میشکال ها و افراد مسن که از تجربه بیشتری برخوردار هستند، سعی در پاسخ به این سؤال بوده است که نقش و اثرگذاری میشکال ها در حفظ آیین‌های بختیاری چیست و در هر آئینی چه نواها و با چه سازی خوانده و نواخته می‌شود. یافته های این پژوهش نشان می دهد که در برخی آئین های بختیاری با حذف میشکال، آن آئین ها نیز حذف خواهد شد. میشکال با نواختن مقام های مناسب هر آیین به هرچه با شکوه تر برگزار شدن آن آیین کمک درخوری کرده و کارآنها تنها جنبه تفنن و سرگرمی ندارد بلکه میراث داران فرهنگ شفاهی ایل اند که آن را به نسل بعد انتقال می دهند.

کلیدواژه‌ها


دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4
پاییز و زمستان 1402
فروردین 1403
  • تاریخ دریافت: 22 بهمن 1402
  • تاریخ بازنگری: 01 اسفند 1402
  • تاریخ پذیرش: 08 اسفند 1402