قالیچه‌های تصویری، بخشی از میراث هنری ایران، در دوره قاجار با تأثیرپذیری از نقاشی غربی و ادبیات غنایی شکل گرفتند و به ابزاری برای تجلی هویت فرهنگی و خلاقیت بافندگان تبدیل شدند. این پژوهش به تحلیل ساختار و معنای یک قالیچه بختیاری با مضمون «خسرو و شیرین» نظامی می‌پردازد تا نقش خلاقیت بافنده و بازنمایی هویت فرهنگی را روشن کند. سؤال محوری پژوهش این است: این قالیچه چگونه از طریق ساختار، محتوا و خلاقیت بافنده، هویت فرهنگی بختیاری را بازتاب می‌دهد؟ روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است و از نشانه‌شناسی برای تحلیل محتوای بصری و انسان‌شناسی هنر برای بررسی کنشگری بافنده بهره می‌گیرد. داده‌ها از مشاهده مستقیم نمونه‌های مشابه، احیاء طراحی قالیچه، و مطالعات کتابخانه‌ای گردآوری شده‌اند. یافته‌ها نشان می‌دهند که ساختار قالیچه، با طرح ونقش شکسته و ذهنی، تکنیک تک‌پود، و رنگ‌های محدود طبیعی (مانند قرمز، کرم، زرد و آبی تیره)، سادگی عشایری را حفظ کرده و با محیط زیست بختیاری هم‌خوان است. از نظر محتوا، صحنه شکارگاه، عشق عارفانه را مشابه قالی‌های قاجاری لیلی و مجنون بازنمایی می‌کند؛ اما شیرین با ردایی پوشیده (پیراهن بلند) و طراحی خیالی‌نگارانه، از تصاویر فرنگی متمایز است. از منظر انسان‌شناسی، قالیچه نتیجه کنشگری بافنده‌ای است که با انتخاب‌های خلاقانه و نوآورانه، داستان نظامی را با تجربه زیسته خود تلفیق کرده و در برابر نفوذ مدرنیته مقاومت نشان داده است. این مطالعه بر پیوند ساختار، محتوا، و هویت تأکید دارد و خلاقیت بافنده را عامل کلیدی در بازآفرینی مضامین ادبی می‌داند.
قانی, افسانه . (1403). از ساختار تا معنا: بازنمایی هویت فرهنگی بختیاری در قالیچه تصویری خسرو و شیرین. پژوهش‌نامه بختیــــــاری‌شناسی و اقوام ایرانی, 3(2), -. doi: 10.22034/bsriit.2025.15158.1066
MLA
قانی, افسانه . "از ساختار تا معنا: بازنمایی هویت فرهنگی بختیاری در قالیچه تصویری خسرو و شیرین", پژوهش‌نامه بختیــــــاری‌شناسی و اقوام ایرانی, 3, 2, 1403, -. doi: 10.22034/bsriit.2025.15158.1066
HARVARD
قانی, افسانه. (1403). 'از ساختار تا معنا: بازنمایی هویت فرهنگی بختیاری در قالیچه تصویری خسرو و شیرین', پژوهش‌نامه بختیــــــاری‌شناسی و اقوام ایرانی, 3(2), pp. -. doi: 10.22034/bsriit.2025.15158.1066
CHICAGO
افسانه قانی, "از ساختار تا معنا: بازنمایی هویت فرهنگی بختیاری در قالیچه تصویری خسرو و شیرین," پژوهش‌نامه بختیــــــاری‌شناسی و اقوام ایرانی, 3 2 (1403): -, doi: 10.22034/bsriit.2025.15158.1066
VANCOUVER
قانی, افسانه. از ساختار تا معنا: بازنمایی هویت فرهنگی بختیاری در قالیچه تصویری خسرو و شیرین. پژوهش‌نامه بختیــــــاری‌شناسی و اقوام ایرانی, 1403; 3(2): -. doi: 10.22034/bsriit.2025.15158.1066
)