1
دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شیراز، ایران.
2
استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
3
دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران.
چکیده
فرهنگ عامه (فولکلور) که برآمده از دل تودۀ مردم است، سالیان سال به صورت شفاهی و سینه به سینه به نسل‌های بعد منتقل شده است. مناطق جنوبی ایران نیز مانند هر دیار و قومی باورهای خاص خود را دارد؛ در این مناطق باور به موجودات موهوم و خیالی نمود چشم‌گیری دارد. این موجودات خیالی با نام‌هایی چون «پری»، «یال»، «زار»، «بوسلمه»، «غولک»، «کرزنگرو» و ... ثمرۀ تفکرات و مکاشفات مردم این دیار از طبیعت و رابطۀ عشق و کینش با آن و همچنین مراودات با بومیان آفریقایی در طی تجارت‌های بازرگانی و دریایی و ... بوده است. در این مقاله ردپای باورهای مردم جنوب به این موجودات خیالی و وهمی در ادبیات بومی این منطقه بررسی شده شده است. بررسی‌ها نشان‌می‌دهد موجودات زار، غولک و جن بیش از دیگر موجودات نامرئی در ادبیات این منطقه بازتاب داشته است. همچنین در می‌یابیم بشر اولیه که تاب مبارزه با قدرت و اسرار طبیعت را در خود نمی‌بیند، این خطرات ناشناخته و مرموز را تحت عناوین و شکل‌های مختلف و ابداعی در رؤیاها، شعرها و قصه‌ها می‌آفریند و قدرت چیرگی خود بر آن‌ها را به شکل‌های مختلف به نمایش می‌گذارد.
